Er zitten krakers in mijn pand, 3 tips

• Krakers in pand
• Tip 1 Strafrechtelijke ontruiming
• Tip 2 ontruimen via de civiele rechter
• Kort geding
• Belangenafweging door de rechter
• Tip 3 voorkomen is beter dan genezen met krakers

Krakers in pand

Krakers zijn mensen die zonder jouw toestemming jouw pand in gebruik nemen wanneer het leegstaat. Zij kunnen schade veroorzaken en overlast bezorgen voor de buren. Daarnaast kan hun aanwezigheid de verkoop of sloop van het pand in de weg staan. Het kan tot gevaarlijke situaties leiden. Hier wil je natuurlijk zo snel mogelijk vanaf. Als eigenaar van een pand ben je namelijk in beginsel aansprakelijk voor wat er in jouw pand gebeurt. Hoe kom je van de krakers af? Willen ze niet vrijwillig vertrekken dan heb je twee manieren om jouw pand te laten ontruimen, via de strafrecht of via de civiele rechter.

Tip 1 Strafrechtelijke ontruiming

Je kan allereerst aangifte doen, want kraken is een strafbaar feit, art. 138a Wetboek van Strafrecht. Hier staat een gevangenisstraf van maximaal één jaar op of een geldboete van €9.000. Voordat je kan overgaan tot ontruiming heb je een machtiging van de officier van justitie nodig.

Dit is helaas niet snel geregeld. Het Openbaar Ministerie (OM) moet eerst een onderzoek uitvoeren naar:

• het belang van de eigenaar van het pand;
• het belang van de krakers
• dat van de gemeente.

Nemen zij dan het besluit dat de krakers jouw pand moeten verlaten, dan moeten zij eerst de gelegenheid krijgen om het pand vrijwillig te verlaten. De termijn is maximaal 8 weken. De ontruiming vindt nooit plaats binnen de eerste 7 dagen van de termijn.

Tip 2 ontruimen via de civiele rechter

Je kan ook naar de civiele rechter. Hier vorder je dan ontruiming op grond van onrechtmatig handelen. De krakers verblijven namelijk zonder recht of titel in jouw pand. Zolang zij dat blijven doen maken zij onrechtmatig een inbreuk op jouw eigendomsrecht. Als eigenaar van het pand ben je op grond van de wet bevoegd om jouw eigendom op te eisen.

Dit kan via een kort geding of een bodemprocedure. De bodemprocedure is de standaard. Als je geen haast hebt bij de ontruiming, of dit niet kan aantonen, dan kies je voor deze optie.

Kort geding

In een kort geding zal de rechter snel uitspraak doen, indien het om een spoedeisend geval gaat. De kort geding rechter zal een afweging maken tussen de belangen van de eigenaar en die van de krakers. Voordeel van deze procedure is dat het meestal de snelste manier is om tot ontruiming over te kunnen gaan. Maar het nadeel is dat er ook kosten aan verbonden zijn.

Een aantal voorbeelden uit de rechtspraak van spoedeisend belang:

• Het pand wordt (op korte termijn) verhuurd, verkocht of een kandidaat-koper heeft serieuze belangstelling voor het pand.
• Het pand staat te koop, maar de aanwezigheid van krakers drukt de waarde van het pand. Of de krakers verhinderen de toegang voor bezichtigingen. Bovendien verkeert het pand daardoor in een niet-toonbare staat.
• Je hebt concrete bouw- of sloopplannen met het pand, de (sloop)vergunning is inmiddels aangevraagd of verleend en/of er zijn inmiddels voorbereidende werkzaamheden gepland.
• Er is sprake van een onveilige situatie door bijvoorbeeld instortingsgevaar, een slechte bouwkundige staat van het pand of de aanwezigheid van asbest. Je kan niet de veiligheid garanderen van iedereen die zich in (de buurt van) het pand bevindt. Wanneer dit gevaar zich verwezenlijkt loop je het risico om aansprakelijk te worden gesteld.

Belangenafweging door de rechter

De rechter zal vervolgens een belangenafweging moeten maken. De krakers zullen zich beroepen op het woonrecht, zoals opgenomen in artikel 12 van de Grondwet en artikel 8 EVRM. Dit huisrecht biedt hen echter slechts een mogelijkheid om dreigende ontruiming door de rechter te laten toetsen en staat het recht van een eigenaar om zijn pand op te eisen niet in de weg.

Uit de rechtspraak blijkt dat het feit dat krakers een inbreuk maken op het eigendomsrecht van de pandeigenaar over het algemeen meer waarde gehecht dan aan het feit dat krakers dakloos worden als gevolg van de ontruiming. Dat is mede omdat kraken een strafbaar feit is.

Indien de rechter besluit dat de krakers het pand moeten verlaten kunnen zij dit alsnog vrijwillig doen. Doen zij dat niet? Dan kan er een deurwaarder worden ingeschakeld, eventueel ondersteunt door de politie.

Tip 3 voorkomen is beter dan genezen met krakers

Voorkomen is natuurlijk de beste optie. Hoe voorkom je dat er krakers in jouw pand komen?

We hebben een aantal tips:

• Zorg dat het pand niet zichtbaar leegstaat;
• Houdt het pand regelmatig in de gaten;
• Zorg voor voldoende bewijs, zoals een eigenaarsvergunning, toekomstplannen voor het pand, etc.;
• Handel niet zelfstandig maar schakel de hulp van een deurwaarder of advocaat in;

Toch krakers in jouw pand? Zorg dan dat je alles goed vastlegt. Zoals sinds wanneer zij in het pand zitten, wat voor schade zij hebben aangericht, de stappen die je al hebt ondernomen, etc.